Skip to Content

Bis zur Neuimplementierung der Teuchos-Webapplikation stehen die Biographien nur in diesem statischen Format zur Verfügung.

Bitte setzen Sie keine Bookmarks auf diese Seite, sondern auf den Permalink, den Sie am Ende unter Referenzdaten finden!

Müller, Eduard Friedrich Hermann Lucian (1836–1898)

Vita

Geboren Merseburg 17. März 1836, gestorben St. Petersburg 24. (11. a. St.) April 1898.

1846ff. Besuch des Joachimsthalschen Gymnasium in Berlin (Ludwig Wiese, August Meineke, Karl Passow, Moritz Seyffert und W. Giesebrecht).

SS 1854ff. Studium der klassischen Philologie in Berlin bei August Böckh und Moriz Haupt, unterbrochen durch zwei Semester (SS 1855 und WS 1855/56) in Halle bei Gottfried Bernhardy.

29. Juni 1861 Promotion in Berlin.

1861–1862 Gymnasiallehrer am Friedrich-Werderschen Gymnasium in Berlin.

Frühjahr 1862 Hauslehrer im Haag in den Niederlanden, danach (bis 1867) philologische Studien in Leyden, Kollationierung von Handschriften.

26. Oktober 1867 Habilitation als Privatdozent an der Universität Bonn.

SS 1870 Bibliotheksstudien in Gotha für die Luciliusausgabe.

Ab 19. November 1870 Professor der lateinischen Sprache und röm. Literatur am Historisch-philologischen Institut für die Ausbildung von Kandidaten für das höhere Lehramt in St. Petersburg. Ab 1873 zugleich Professor der röm. Literatur und griech. Sprache an der Röm.-kathol. Akademie. Außerdem Lehrtätigkeit am Archäolog. Inst. daselbst.

26. Dezember 1884 Ernennung zum wirklichen Russischen Staatsrat.

1888 Verleihung des Stanislaus-Orden 1. Klasse.

1892 Verleihung des Annen-Orden 1. Klasse.

November 1896 Ernennung zum Ehrenmitglied der Russischen Gesellschaft für klassische Philologie und Pädagogik.

Werke

Über den Auszug aus der Ilias des sogenannten Pindarus Thebanus. Berlin 1857. 46 S. Die Schrift ist zu Ehren von Böckhs 50jährigem Doktorjubiläum verfaßt.

De scholicis observantiis poetarum veterum. Diss. Berlin. Leipzig 1861. 32 S. Die Diss. bildet den ersten Teil von: De re metrica poetarum Latinorum praeter Plautum et Terentium libri septem. Accedunt eiusdem auctoris opuscula [Ed. altera: … opuscula IV]. Leipzig 1861. 490 (491) S. Editio altera. St. Petersburg u. Leipzig 1894. XII u. 651 S. (= Hildesheim 1967). Widmung (nur in der 1. Aufl.): „Augusto Boeckhio / Mauricio Hauptio / praeceptoribus carissimis / d. d. d. / Lucianus Mueller“. Das Thema war als Preisaufgabe der Berliner Philosoph. Fakultät gestellt.

Ovidii Carmina amatoria. L. Mueller recognovit. Berlin 1861. 213 S.

Phaedri Augusti liberti Fabulae Aesopiae. Recognovit et praefatus est Lucianus Mueller. Leipzig (BT) 1868. XIV u. 66 S. Widmung: „Klettio suo / d. d. d. / Lucianus Mueller“. Zahleiche unv. Neudrucke, z. B. 1871. 1876. 1879. 1885. Ed. stereotypa 1926. Es erschien auch eine editio minor (II u. 66 S.): 1927. Zur „editio maxima“ vgl. unter 1877.

Geschichte der klassischen Philologie in den Niederlanden. Mit Anhang: Über die lateinische Versification der Niederländer. Leipzig 1869. VIII u. 249 (250) S.

Horazausgaben und -kommentare:

Die krit. Gesamtausgabe (Carmina = Opera) der Teubneriana erschien zuerst 1869, eine 2. Aufl. 1879 und eine dritte zuerst 1897 (trotz des Zusatzes „Ed. stereotypa“). Von allen Auflagen erschienen zahlreiche Nachducke und seit 1885 eine editio minor (ohne den krit. App. der Praefatio).

Q. Horatii Flacci Carmina. Recognovit et praefatus est Lucianus Mueller. Leipzig (BT) 1869. LXXX u. 279 (280) S. Iterum recognovit et praefatus est. 1879. LXXVIII u. 295 S. (= 1887). Tertium rec. et praef. est (Ed. stereotypa maior). 1897. LV u. 303 S. Widmung (in allen Auflagen): „Guilielmo Schmitzio / Coloniensi / d. / L. M.“ Ed. minor: 1885. 1889. XII u. 295 S. 1907. XII u. 303 S.

Horati Carmina. L. Mueller recognovit. Leipzig (Teubner) 1874 („Elegante Miniaturausgabe mit Titelvignette im Kupferstich“: Engelmann 286).

Horati Carmina. Recognovit L. Mueller. Chicago u. New York 1882.

Horati Carmina / Oden und Epoden des Horaz. Mit Anmerkungen von L. Mueller. Gießen 1882. XVI u. 228 S. [Ital. Ausg.] Carmina: Odi e epodi. Con il commento di Luciano Mueller, ridotto ad uso delle scuole italiane dal prof. M. Campodonico. Firenze 1893 (und 1895). XII u. 342 S. [Dass.] Edizione espurgata, nuova tiratura. Firenze 1909. XII u. 326 S. (diese Ausgabe erschien - 1881. 1889. 1895 - auch mit einer russischen Übersetzung der Anmerkungen).

Horati Sermonum et Epistularum libri / Satiren und Episteln des Horaz. Mit Anmerkungen von L. Mueller. 2 Bände. Wien 1891/1893. 1: Satiren. XXXII u. 277 (278) S. 2: Episteln. IV u. 342 (344) S.

Horatius, Oden und Epoden. Erklärt von L. Mueller. 2 Bände. St. Petersburg/Leipzig 1900. 1: Text und Einleitungen. VIII u. 319 S. 2: Commentar. 479 S.

Rutilii Namatiani De reditu suo libri II. Accedunt Hadriani Flori Apuleii Anniani Sereni aliorumque saec. a.u.c. X poetarum reliquiae. Recensuit et praefatus est Lucianus Mueller. Leipzig 1870. XII u. 61 S.

Catulli, Tibulli, Propertii Carmina. Accedunt Laevii, Calvi, Cinnae aliorum reliquiae et Priapea. Recensuit et praefatus est Lucianus Mueller. Leipzig 1870. Getrennte Paginierung: LXXXII u. 134 S. XXXI u. 64 S. LI u. 138 S. (= 1874. 1880. 1892). Widmung: „Carolo Halmio / Monacensi / d. d. d. / Lucianus Mueller“. Catull, Tibull und Properz erschienen auch separat, jeweils ohne Praefatio, oft nachgedruckt.

Sexti Propertii Elegiae. Recensuit Lucianus Mueller. Leipzig 1870. 138 S. (ohne Praefatio).

Catulli Carmina. Recensuit L. Mueller. Leipzig 1871 (und 1874). 74 S.

Albi Tibulli Libri quattuor. Recensuit L. Mueller. Leipzig 1870. 64 S.

C. Lucilii Saturarum reliquiae. Accedunt Acci (praeter scaenica) et Suei carminum reliquiae. Emendavit et adnotavit Lucianus Mueller. Leipzig 1872. XLV (XLVI) u. 370 (372) S. Widmung: „Concilio professorum / imperatorii / instituti historici philogici / hanc / Lucili saturarum recensionem / d. d. d. / Lucianus Mueller“.

Lectiones Horatianae. Berlin 1874. 31 S.

De Phaedri et Aviani fabulis libellus. Leipzig 1875. 34 S.

Leben und Werke des Gaius Lucilius. Eine litterarisch-historische Skizze. Leipzig 1876. VIII u. 43 S.

Phaedri Fabularum Aesopiarum libri quinque. Emendavit adnotavit svpplevit Lucianus Mueller. Leipzig 1877. XL (XLII) u. 120 S. Widmung: „Concilio professorum / imperatorii / instituti historici philologici / decem anno feliciter peractos / gratulatur / Lucianus Mueller“.

Publilii Optatiani Porfyrii Carmina. Recensuit et praefatus est Lucianus Mueller. Leipzig 1877. XLIV u. 76 S. Widmung: „Viro excellentissimuo / Ioanni Davidis F. Delianoff / humanitatis studiorum / patrono acerrimo / d. d. d. / Lucianus Mueller“.

Friedrich Ritschl. Eine wissenschaftliche Biographie. Berlin 1877. VIII u. 70 S. Die Schrift war kurz zuvor schon in russischer Sprache erschienen im Journal des Kaiserl. Russ. Ministeriums der Volksaufklärung, ŽMNP 1877, April, 197-234. [Dass.] 2. Ausgabe. Mit dem Supplement: Gedanken über das Studium der class. Philologie. Berlin 1878. XVIII u. 165 S.

Gedanken über das Studium der klassischen Philologie. Berlin 1878. 93 S.

Rei metricae poetarum Latinorum praeter Plautum et Terentium summarium. In usum sodalium Instituti historici philologici Petropolitani. St. Petersburg und Leipzig 1878. IV u. 82 S.

Orthographiae et prosodiae latinae summarium. In usum sodalium Instituti historici philologici Petropolitani. St. Petersburg und Leipzig 1878. 66 S.

Quintus Horatius Flaccus. Eine litterarhistorische Biographie. Leipzig 1880. X u. 144 S. Widmung: „Seinem verehrten Lehrer / dem W. Geh. Oberregierungsrath / Dr. L. Wiese / gewidmet / vom / Verfasser.“ [Ital. Ausg.] Quinto Orazio Flacco. Biografia storico-letteraria. Tradotta dal tedesco da Giovanni Decia. Firenze 1889. IX u. 142 S. (1880 erschien auch eine gekürzte russische Fassung).

Metrik der Griechen und Römer. Für die obersten Klassen der Gymnasien und angehende Studenten der Philologie bearbeitet. Mit einem Anhang: Entwicklungsgang der antiken Metrik. Leipzig 1880. 80 S. 2. Ausgabe 1885. XII u. 86 S. Widmung: „Seinem lieben Freunde / dem / Direktor der reformierten Kirchenschule / in St. Petersburg / Dr. Ernst Schulze / L. M.“ - [Französ. Ausg.] Métrique grecque et latine avec un appendice historique sur le développement de la métrique chez les anciens. Traduit de l’allemand par A. Legouëz, et précédé d’une introduction par E. Benoist. Paris 1882. XXXI u. 155 S. - [Ital. Ausg.] Metrica dei Greci e dei Romani. Traduzione dal Dr. Vittorio Lami (Manuali Hoepli. Serie scientifica 37). Milano 1883. XVIII u. 130 S. [Dass.] Sec. ediz. italiana confrontata colla seconda ediz. tedesca ed annotata dal dottore Giuseppe Clerico. Milano 1897. XVI u. 173 S.

[Dass.] 2. edizione riv. ed ampliata. Giusta i criteri estetici dei nuovi programmi ufficiali per la scuola media italiana. A cura del professore Ausonio Dobelli. Milano 1926. XV u. 172 S. Unv. Neudruck (Reprint Antichi Manuali Hoepli) Milano 1976. - [Engl. Ausg.] Greek and Roman Versification. With an Introduction on the Development of Ancient Versification. Transl. by Samuel Ball Platner. Boston 1892. 121 S. - [Niederländ. Ausgabe] Metriek der Grieken en Romeinen. Groningen 1881. 96 S. - 1880 erschien zugleich eine russ. Fassung.

Quintus Ennius. Eine Einleitung in das Studium der römischen Poesie. St. Petersburg 1884. IX u. 313 S.

Q. Enni Carminum reliquiae. Accedunt Cn. Naevi Belli Poenici quae supersunt. Emendavit et adnotavit Lucianus Mueller. St. Petersburg 1884. XLVII (XLVIII) u. 295 S.

Livi Andronici et Cn. Naevi Fabularum reliquiae. Emendavit et praefatus est L. Mueller. Berlin 1885. 72 S.

Der Saturnische Vers und seine Denkmäler. Leipzig 1885. VIII u. 175 S.

Noni Marcelli Compendiosa Doctrina. Emendavit et adnotavit Lucianus Mueller. 2 Bände. Leipzig 1888. 1: XVI u. 699 S. 2: 427 (428) S. Widmung: „Hermanno Hageno / hanc / Noni Marcelli / editionem / quae plurimum est adiuta virtute eius et fide / d. d. d. / Lucianus Mueller“.

Die Entstehung der römischen Kunstdichtung (Sammlung gemeinverständlicher wissenschaftlicher Vorträge N. F. 4, 92). Hamburg 1889. 43 S.

De Pacuvii fabulis disputatio. Berlin 1889. 50 S. (auch: ŽMNP 1889, Mai, 52-101).

De Accii fabulis disputatio. Berlin 1890. 68 S. (auch: ŽMNP 1890, Januar und Februar, 1-67).

Ueber die Volksdichtung der Römer (Sammlung gemeinverständlicher wissenschaftlicher Vorträge N. F. 6, 130). Hamburg 1891. 28 S.

Der Dichter Ennius (Sammlung gemeinverständlicher wissenschaftlicher Vorträge N. F. 8, 185). Hamburg 1893. 29 S.

[Zu Unrecht wird diesem Luc. Müller in Bibliothekskatalogen die folg. Abhandl. zugeschrieben: Paul Cauers Gymnasialpädgogik (Pädagog. Magazin 1319). Langensalza 1930. 104 S.]

Autobiographisches

Ein Horaz-Jubiläum. Als Manuskript gedruckt. Berlin 1892. 40 S. Die Schrift stellt im wesentlichen eine Autobiographie dar, sie gibt „eine Darstellung meines philologischen Bildungsganges, im allgemeinen wie mit Rücksicht auf Horaz“ (16). Vgl. z. B. 16: „Mein Grossvater väterlicherseits war ein Gerbermeister in Erfurt. Vielleicht rührt daher meine Neigung, zuweilen gelehrte Felle zu gerben.“

Schriftenverzeichnis

NUC 400, 97–99. BLC 229, 184f. Die Hauptschriften sind bei Müller, Ein Horaz-Jubiläum 37–40 verzeichnet. Außerdem: Russische klass. Altertumswissenschaft in der Zeitschrift des Ministeriums der Volksaufklärung [ŽMNP]. Annotiertes Verzeichnis der in den Jahren 1873-1917 erschienenen Beiträge. Zusammengestellt von Anatolij Ruban unter Mitwirkung von E. Basargina. St. Petersburg 1912, 197.

Quellen

Nekrologe

Ernst Schulze, Biograph. Jahrbuch für Altertumskunde 22 (JAW 103), 1899 (1900), 63–86.

Ernst Schulze, L. Müller’s letzte erklärende Ausgabe des Horaz [und Skizze seines Lebens]. Humanistisches Gymnasium 13, 1902, 43–46.

B. Warnecke, Philologicheskoe obozrenie [Philologische Rundschau] 14, 1898, 173–199.

Würdigungen

Eckstein 387. Pökel 184.

W. Unte, NDB 18 (1997), 453. DBE2 7 (2007), 273.

Brockhaus’ Konversations-Lexikon14 12 (1903), 58–59.

Bursian, Geschichte der class. Philologie 934–936. Sandys, History 3, 189f. 389.

Wilamowitz, Geschichte der Philologie 64.

Wilamowitz, Erinnerungen 94.

Wilamowitz an Max Lenz, 11. Oktober 1918, abgedruckt in den Althoffbriefen: Berufungspolitik innerhalb der Altertumswissenschaft im wilhelminischen Preußen (Frankfurt am Main 1989) 170, dazu W. A. Schröder, Gött. Gel. Anz. 242, 1990, 235. Zu lesen ist: „Jordan, Lucian Müller, Eyssenhardt sind keine guten Früchte.“

Johannes Stroux, Nietzsches Professur in Basel (Jena 1925) 28f. (positiv über Müllers Leistungen).

Theodor Mommsen und Otto Jahn, Briefwechsel 1842 – 1868. Hg. von Lothar Wickert. Frankfurt/M. 1962, 276. Nachtrag dazu: Bernhard Rink und Reinhard Witte, Einundzwanzig wiederaufgefundene Briefe Mommsens an Jahn. Philologus 127, 1983, 262–283, dort 277. 278.

Emil Baehrens, Burmannus redivivus. Vademecum für Lucian Müller. Leipzig 1887. 16 S. (Abwehr von Müllers Polemik, insbes. der BphW 7, 1887, 423–34 und 458–62 geäußerten).

F. Nietzsche, KGB 1, 2 (KSB 2), 168. 173. 203. 284. 287; 2, 1 (KSB 3), 18. 212.

P. E. Hübinger, Heinrich von Sybel und der Bonner Philologenkrieg. Historisches Jahrbuch 83, 1964, 162–216, insbes. 195f. (zur Privatdozentenzeit in Bonn).

Adolf Erman, Mein Werden und Wirken. Berlin 1929, 160. Vgl. 172. 258.

Diels-Usener-Zeller, Briefwechsel 1, 87f. 90. 416; 2, 527 (Register).

Hauke Reich, Nietzsche-Zeitgenossenlexikon (Basel 2004) 140.

Wenig, Bonner Professoren 205.

Referenzdaten

Dieser Artikel

Permalink: Teuchos-Biogramm Müller Eduard Friedrich Hermann Lucian
Sammlung: Philologische Biographien
Verfasser: Wilt-Aden Schröder
Online-Version erstellt: 2010-04-15
Letzte Aktualisierung: 2014-10-22

Normdaten

VIAF ID: 54929846 (Personal)
GND-Nummer: 117598577 (Person)
LCCN: n84025149

externe Links zur Person

Deutsche Biographie (sofern Eintrag zu GND-Nummer 117598577 dort vorhanden)
Wikipedia-Personensuche von Christian Thiele (sofern Eintrag zu GND-Nummer 117598577 dort vorhanden)

Wilt-Aden Schröder